وبسایت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش

از قاجار تا امروز

هفت سال پس از درگذشت کریم خان زند و سپری شدن آشوبگری های مدعیان سلطنت و دوران بی ثباتی که از اوایل دوره قاجاریه شروع شده بود. خلیج فارس در بدترین شرایط سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی خود قرار داشت و جزایر آن از جمله جزیره کیش از این بی ثباتی صدمات و لطمات شدید دیدند. انگلیسی ها از این آشوب که خود نیز باعث آن بودند، ابتدا جزیره قشم را اشغال کردند و با تبدیل آن به پایگاه ناوگان دریائی، به دست اندازی به جزایر دیگر پرداختند. تجاوز پرتغالی ها، انگلیسی ها، دزدان دریایی و شیخ نشینان و سلطان مسقط که بیش تر آنها با تحریک انگلیسی ها صورت می گرفت، خطه دریایی خلیج فارس کاملاً نا امن شد و این همان خواست انگلیسی ها بود تا با این بهانه شیخ بحرین را تحت حمایت ایران بود برای قبول تحت الحمایگی خود وادار سازند و جزیره ی مزبور را از اختیار ایران خارج  کنند. در این نشیب های تند اوضاع اجتماعی و سیاسی حوزه ی خلیج فارس، وضع اقتصادی و اجتماعی جزیره کیش به جایی رسید که این عروس جزایر خلیج فارس با تمام شهرت افسانه ای و ثروت و موقعیت تجاری گذشته، در اوایل انقلاب مشروطیت، فقط با مبلغ 25 هزار تومان به توسط میرزا ابراهیم خان قوام الدوله به محمدرضا خان بستکی فروخته شود.

کیش در دوران رژیم سابق ( سلطنت پهلوی)

وضع اسف بار کیش در زمان سلطنت رضاشاه نیز کم و بیش تقریباً همانند دوره قاجاریه بود مدت ها انگلیسی ها بر آب های خلیج فارس و جزایر چندین هزار ساله ایرانی آن به بهانه حفظ امنیت و طبق قراردادهای تحمیلی قدیمی و به خصوص برای حفظ سرزمین های نفت خیز ایران، سیادت خود را اعمال می کردند. حضور بیگانگان و مرارت های تحمیلی آنان سبب شد تا جزایر ایرانی خلیج فارس به تدریج از سکنه خالی شود و حالتی نیمه مخروبه و متروک پیدا کند. بازار و کسب تجارت در آن ها تقریباً تعطیل گردد این شرایط باعث شد که همه از آن مهاجرت کنند و سیمای نکبت فقر و ویرانی این جزیره که عروس خلیج فارس بود را به ماتمکده ای با چند درخت کهنسال و چند هکتار زمین مزروعی بی توان و ساکنین اندک از زن و بچه، پیرمرد و پیرزن بیچاره و از کار افتاده که توان مهاجرت نداشتند تبدیل کند. این وضع تأسف بار با تغییراتی کم و بیش ناچیز در سال های 1320 تا 1347 کم و بیش در جزیره ادامه داشت.

آغاز تحولات

سال 1347 آغاز تحولات اداری و برخی حرکات اجرائی در جزیره کیش با پیشنهادات کارشناسان امریکائی به عنوان بندر آزاد توریستی بود.  در سال 1349 بهره برداری از شرایط جغرافیایی و طبیعت جزیره کیش مورد توجه قرار گرفت، و کیش به عنوان مرکز بین المللی توریستی، تجاری  انتخاب گردید. در سال 1351 جزیره نام سازمان عمران کیش را به خود گرفت و با یک میلیارد سرمایه به ثبت رسید. در سال 1352 عملیات ساختمانی و ساخت و ساز سازمان عمران کیش از روستای ماشه در شمال شرقی جزیره شروع شده، همزمان با آن ساخت فرودگاه مجهز بین المللی برای فرود بزرگترین هواپیماهای جهان کنکورد در بخش مرکزی متمایل به شرق آن آغاز گردید.  در سال 1356 مرکز بین المللی توریستی، تجاری کیش افتتاح شد و تقریباً ساخت تمام سازه های اصلی  خدماتی که نسبتاً گسترده بود پایان یافت.

در سال 1358 یعنی یکسال پس از وقوع انقلاب و حذف رژیم قبلی، سازمان عمران کیش به عنوان سازمان مراکز ایران گردی و جهانگردی به وزارت ارشاد واگذار شد ولی پنج ماه بعد شورای انقلاب آن را اولین منطقه آزاد تجاری جمهوری اسلامی اعلام نمود در سال 1361 طبق تصویب نامه هیئت دولت سازمان عمران کیش از « زیر مجموعه های» وزیر مشاور اجرائی شد. در سال 1365 شورای انقلاب، کیش را برای سیر و سفر و خرید مردم از بازارهای آن بازگشایی نمود. آن سال در واقع سال تجدید حیات کیش با عنوان منطقه آزاد است. از همین زمان با هجوم گردشگران به آن، گسترش بی وقفه ی کیش با ساخت و سازه های گوناگون تجاری، بازارها، گسترش بندرگاه ها، توسعه ی فرودگاه، احداث هتل های تازه، فعالیت های صنعتی و بازرگانی برای صادرات و واردات، فضاهای تفرجی تازه، میادین، جاده ها، فضای سبز متناسب با نیاز جمعیت و توریست (در حال افزایش به جزیره)  شروع شد و این فعالیت هر روز حجم  بیش تری پیدا کرد و کیش موقعیت شاخص امروی خود را در بین مناطق آزاد دیگر که بعد از آن شکل گرفته اند با برنامه ریزی های حساب شده کسب نمود.